เครื่องแต่งกายไทดำและไทยทรงดำ

คำสำคัญ : สิ่งทอ, เครื่องแต่งกาย, เพชรบุรี, ไทดำ,
เครื่องแต่งกายไทดำและไทยทรงดำ

เครื่องแต่งกายสำคัญในภาพถ่าย ประกอบด้วยผ้าซิ่น เสื้อก้อม (ตามภาษาไทยทรงดำ) และผ้าเปียว ข้อสังเกตในเบื้องแรกแสดงให้เห็นสีของผ้าซิ่นที่เป็นสีดำหรือสีพื้นเข้มเป็นหลัก มีข้อสันนิษฐานว่า ด้วยเครื่องแต่งกายนี้น่าจะเป็นส่วนหนึ่งที่ใช้เรียกความแตกต่างของกลุ่มไทดำให้แตกต่างจากกลุ่มไทอื่น ๆ อย่างไรก็ดี ความยาวของซิ่นระหว่างไทดำในลาวและเวียดนามกับในเพชรบุรีนั้นมีความแตกต่างอย่างชัดเจน ภูมิประเทศน่าจะส่งอิทธิพลต่อการปรับเปลี่ยนดังกล่าว

ซิ่นของผู้หญิงไทยทรงดำจะสั้นกว่าและลักษณะการนุ่งจะมีชายหน้าสูง ส่วนชายหลังต่ำ ส่วนบนของตัวซิ่นหรือที่เรียกว่าเชิงบนหรือหัวซิ่น จะโอบเข้ากับเอวด้านซ้ายและขวาให้กระชับ จากนั้นคาดด้วยเข็มขัดหรือเชือกขวั้นเกลียว

เสื้อก้อมมีลักษณะเป็นเสื้อคอกลมผ่าหน้า มีลักษณะที่แนบลำตัว ในเวียดนาม สีของเสื้อแสดงให้เห็นสถานภาพการแต่งงาน ดังเช่น เสื้อสีขาวสำหรับเด็กสาวที่ยังไม่แต่งงาน ส่วนในกลุ่มไทยทรงดำ การเกล้าผมในลักษณะต่าง ๆ จะเป็นสิ่งที่ระบุถึงวัยและสถานภาพของการแต่งงาน

ผ้าเปียว เป็นแถบผ้าฝ้ายทอมือสีดำและมีการปักลวดลายที่ชายผ้า ในภาพถ่ายของกลุ่มไทดำ แสดงให้เห็นการใช้สำหรับโพกศีรษะ ส่วนในภาพถ่ายของกลุ่มไทยทรงดำ ใช้เป็นผ้าห้างนมและผ้าช่อคอ

อย่างไรก็ดี สำหรับในกลุ่มไทยทรงดำแล้ว เครื่องแต่งกายตามประเพณีจะพบเห็นในพิธีกรรมสำคัญ เช่น การแต่งงาน พิธีศพ และในอีกวาระหนึ่ง คือการเฉลิมฉลองในวันไทยทรงดำ ที่เป็นการสังสรรค์และพบปะของลูกหลานไทยทรงดำ (โซ่ง) ในชุมชนต่าง ๆ ในเพชรบุรี และจังหวัดอื่น ๆ ในลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา เช่น นครปฐม สุพรรณบุรี ถึงพิษณุโลก นอกจากนี้ ยังมีกลุ่มไทดำในจังหวัดเลยที่มีวัฒนธรรมใกล้เคียงกับไทดำในประเทศเพื่อนบ้าน