(ภาพจากพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดท่าพูด)

(ภาพจากพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดท่าพูด)

(ภาพจากสมุดภาพของลุงปรีชา เพ่งศรี)

เรือขุดขนาดใหญ่ จุคนนั่งได้ถึง 20 คน ตามปกติจะใช้บรรทุกข้าวเปลือก และของใช้อื่นๆ มีรูปทรงคล้ายกระทะ หัว- ท้ายสั้นและแหลม ตรงกลางป่อง ท้องเรือเป็นรูปครึ่งวงกลม พ่อค้าข้าวนิยมใช้เรือมาดเป็นเรือขนส่งข้าวเปลือก

(ในภาพ เรือมาดใช้บรรทุกศพของคุณพ่ออ้น กลั่นประชา ออกจากบ้านไปที่วัด – สมุดภาพของผู้ใหญ่สวัสดิ์ กลั่นประชา)

    เป็นเรือต่อ ที่มีหน้าสั้น ท้ายสูง ตรงกลางลำเรือเป็นแอ่งลึก สามารถปูกระดานให้คนนั่งได้ 1- 2 คน และบรรทุกสินค้าเวลาพายคนส่วนใหญ่นิยมนำท้ายเรือมาเป็นหัวเรือ เพราะพายได้คล่องตัวกว่า

(ในภาพ เรือสำปั้น พาหนะสำคัญของแม่ค้าที่ขายของในแม่น้ำ จากสมุดภาพของลุงปรีชา เพ่งศรี)

    มีความยาวและสามารถบรรทุกสิ่งของได้มากกว่าเรือสำปั้น หัวและท้ายของเรือจะสั้น และเรียบสามารถปูกระดานนั่งได้สบายกว่า ต่อมามีการนำเครื่องยนต์มาติดตั้ง

(ในภาพ งานแห่นาคของผู้ใหญ่บุญนะ ชาวบ้านคลองฉาง พ.ศ. 2513 จากสมุดภาพของลุงพนม ศรีสนิท)

    เป็นเรือต่อ หัวเรือแบนใหญ่เชิดขึ้น ท้ายเรือต่ำ มีหลังคาประทุนกันแดดกันฝน เป็นเรือที่ใช้เครื่องยนต์ในการขับเคลื่อน เครื่องของเรือจะตั้งอยู่กลางลำเรือ มีใบพัดอยู่ด้านท้าย ด้านหน้ามีพวงมาลัยบังคับเลี้ยวซ้าย- ขวา

(ในภาพ เรือแท็กซี่นำคณะหัวโต การละเล่นนำหน้าขบวนแห่นาค เดินทางไปวัด สมุดภาพของลุงปรีชา เพ่งศรี)

    เป็นเรือที่มีเพลาต่อจากเครื่องยนต์ลงน้ำ ในสมัยนั้นเรียกเครื่องยนต์ชนิดนี้ว่า เครื่องเรือหางยาวต่อมามีการพัฒนาแรงม้าทำให้เรือแล่นได้เร็วขึ้น และใช้กับเรือที่ขนาดใหญ่ขึ้น

(ในภาพ เรือหางยาวขบวนขันหมาก จากสมุดภาพส่วนตัวของลุงปรีชา เพ่งศรี

    เป็นชื่อที่ชาวบ้านใช้เรียก เรือเมล์ของบริษัทสุพรรณบุรีขนส่ง เป็นบริษัทเดินเรือขนาดใหญ่ที่สุดในขณะนั้น เพราะมีเส้นทางการเดินเรือที่ครอบคลุมแม่น้ำท่าจีน และแม่น้ำเจ้าพระยา ที่เชื่อมโยงจังหวัดสุพรรณบุรี นครปฐม ราชบุรี สมุทรสาคร ชัยนาท และกรุงเทพมหานคร

(ในภาพ เรือเมล์ 2 ชั้น พระกำลังจะกลับกรุงเทพฯ ลงที่ท่าน้ำวัดไร่ขิง จากสมุดภาพของป้าเทพี สีผึ้ง)

    ผู้เฒ่าผู้แก่เล่าให้ฟังว่า แต่ก่อนมีเกวียนลากข้าวมาขายให้คนจีนในตลาด (ท่าเกวียน) และซื้อของจากตลาดกลับไป แต่คนรุ่นป้าก็ไม่เคยเห็นการลากเกวียนขายข้าวอีก รู้แต่เพียงว่าท่าจอดเกวียนอยู่บริเวณใด

  ประทุม สร้อยทอง

“เรือสุพรรณมีสองชั้นและเป็นเรือเมล์โดยสาร บางครั้งเรียก เรือไฟ หรือ เรือไอ และมีเรือของบริษัทเมืองสมุทร ที่รับส่งผู้โดยสารและสินค้าจากสมุทรสาคร

....ตลาดท่าเกวียนจึงคึกคักไปด้วยผู้คนที่มาจับจ่ายและมารอเรือโดยสาร” 

(ในภาพ บริเวณท่าเรือบริษัทสุพรรณขนส่งที่อยู่ติดกับเรือนของนายจำปี เจ้าของตลาดท่าเกวียน ถ่ายราว พ.ศ.2501 จากสมุดภาพของป้านงเยาว์ สร้อยทอง)